Ο χρόνος είναι ίδιος για όλους ωστόσο στην καθημερινότητα μας πολλοί από εμάς δυσκολευόμαστε να τον διαχειριστούμε σωστά με αποτέλεσμα να χάνουμε προθεσμίες, ευκαιρίες ή πιο απλά την υπομονή μας! Αντί να ελέγχουμε εμείς τον χρόνο φαίνεται ότι περισσότερο ελέγχομαστε εμείς από εκείνον. Και ενώ φαίνεται απλό και κοινό το πρόβλημα της διαχείρισης του χρόνου, στην πραγματικότητα είναι πιο ουσιαστικό από ότι νομίζουμε…
Κατ΄αρχάς η ελλειπής διαχείριση του χρόνου είναι εκλυτικός παράγοντας στρες, το οποίο μπορεί να μας επηρεάσει σοβαρά τόσο άμεσα όσο και έμμεσα. Το άτομο υπό στρες ενεργοποιεί διάφορους μηχανισμούς εγρήγορσης του σώματος προκειμένου να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην “απειλή”. Ως “απειλή” στην προκειμένη περίπτωση μπορεί να είναι μια προθεσμία στη δουλειά, ένα σημαντικό ραντεβού στο οποίο έχουμε καθυστερήσει ή οι καθημερινές δραστηριότητες (ψώνια, δουλειές του σπιτιού, δραστηριότητες των παιδιών) που μας εξαντλούν, ειδικά όταν τρέχουμε να τις προλάβουμε όλες.
Έτσι λοιπόν, όντας υπό στρες το άτομο βιώνει μια “έκρηξη” αντιδράσεων, οι οποίες συμβαίνουν στο σώμα του, και το επηρεάζουν τόσο άμεσα με την βίωση κάποιων συμπτωμάτων όπως εφίδρωση, ταχυπαλμία, αύξηση του ρυθμού της αναπνοής, πονοκέφαλοι, ζαλάδες, πόνοι στο στομάχι ή στο έντερο κ.α. όσο και έμμεσα με την πρόκληση σε μακροχρόνιο επίπεδο διάφορων ασθενειών και προβλημάτων υγείας. Έρευνες έχουν δείξει ότι το χρόνιο στρες είναι σοβαρός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση πλήθους σωματικών νοσημάτων μεταξύ των οποίων καρδιαγγειακές, μυοσκελετικές, δερματικές, γαστρεντερολογικές παθήσεις, χρόνιοι πόνοι κ.α. αλλά και συναισθηματικών προβλημάτων όπως κρίσεις πανικού, αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη κ.α.
Η πρόκληση στρες εξαιτίας της ελλειπούς διαχείρισης του χρόνου δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Τελικά τα άτομα που δεν διαχειρίζονται σωστά τον χρόνο τους δεν διαχειρίζονται σωστά τον ευατό τους! Πόσες φορές δεν έχουμε σπαταλήσει χρόνο σε δραστηριότητες που δεν είναι τόσο σημαντικές αλλά ούτε και ενδιαφέρουσες απλά και μόνο εξαιτίας της δυσκολίας μας να αρνηθούμε ή γιατί δεν είχαμε τι άλλο να κάνουμε; Πόσες φορές δεν έχει συμβεί οι άνθρωποι να σπαταλάνε χρόνια ολόκληρα σε επιλογές που δεν τους αντιστοιχούν; Ο τρόπος με τον οποίο ξοδεύω τον χρόνο μου καθορίζει τι άτομο είμαι και τι θέλω να γίνω…
Όμως τι μπορώ να κάνω για να διαχειριστώ τον χρόνο μου και κατ΄επέκταση τον εαυτό μου;
Η ικανότητα της διαχείρισης του χρόνου προϋποθέτει το άτομο να μπορεί να ιεραρχεί, να προγραμματίζει και τελικά να εκτελεί τις δραστηριότητες που είναι σημαντικές. Πριν δούμε όμως τι μπορούμε να κάνουμε για να διαχειριστούμε τον χρόνο μας ας ανακαλύψουμε τι μας τον “κλέβει”. Η ανάληψη πολλών και ποικίλων εργασιών, η αδυναμία/δυσκολία άρνησης, η αναβλητικότητα, η έλλειψη αυτοπειθαρχίας, η τελειομανία, η προσωπική αποδιοργάνωση (π.χ. ασυγύριστο γραφείο, μη προγραμματισμός), ο λάθος υπολογισμός χρόνου, η έλλειψη προτεραιοτήτων, η έλλειψη οριοθέτησης εαυτού, η συναισθηματική μας κατάσταση (θυμός, μελαγχολία, φόβος κ.α.) είναι μόνο μερικοί από τους παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τον χρόνο μας και τελικά την ζωή μας!
Το πρώτο βήμα για μια αποτελεσματική διαχείριση του χρόνου είναι η θέσπιση προτεραιοτήτων. Το άτομο καλείται να αναγνωρίσει τι είναι πιο σημαντικό και να το θέσει ως προτεραιότητα ώστε στην συνέχεια να προγραμματίσει τις ενέργειες που είναι απαραίτητες για την επίτευξη του και τελικά να τις πράξει..!
Μικρές συμβουλές για την διαχείριση του χρόνου..
- Ανακαλύψτε πού σπαταλάτε τον χρόνο σας.
- Καθορίστε ανελλιπώς προτεραιότητες και επιμείνετε στην πραγματοποίηση τους.
- Χρησιμοποιήστε εργαλεία διαχείρισης του χρόνου (π.χ. χρήση προσωπικών ημερολογίων).
- Εφαρμόστε την διαδικασία της ανάθεσης για τις δραστηριότητες που δεν είναι απαραίτητο να γίνουν από εσάς.
- Θέστε χρονικά όρια για την ολοκλήρωση εργασιών.
- Αναπτύξτε προσωπικές ικανότητες.
- Καθορίστε το πρόγραμμα της ημέρας είτε από το προηγούμενο βράδυ, είτε το πρωί.
- Αξιολογήστε πόσο χρόνο πραγματικά χρειάζεστε για κάθε προγραμματισμένη δραστηριότητα.
Και τέλος μην ξεχνάτε.. να φοράτε πάντα ρολόι!
Ελένη Βασιλοπούλου
Ψυχολόγος, απόφοιτος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με εξειδίκευση (MSc) στην διαχείριση του στρες και στην δημιουργία και εφαρμογή προγραμμάτων προαγωγής υγείας από την Ιατρική Σχολή Αθηνών.